Time: 2 Hrs | Max. Marks: 60
ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಬರಹದ ಶುದ್ಧಿಗೆ ಗಮನ ಕೊಡಲಾಗುವದು.
1. "ಶಿವಯೋಗಿಯ ಶರೀರಂ ವೃಥಾ ಸವೆಯಲಾಗದು" ಈ ಕಾವ್ಯಭಾಗವನ್ನು ಕುರಿರು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ.
ಈ ಪಂಕ್ತಿಯು ಶರಣ ಸಾಹಿತ್ಯದ ತತ್ವವನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಕಾವ್ಯಭಾಗ. ವಚನಕಾರರು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶರೀರವನ್ನು ದೇವಮಂದಿರದಂತೆ ಕಂಡು ಅದರ ಮೂಲಕ ಪರಮಾತ್ಮನೊಂದಿಗೆ ಲೀನವಾಗಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು. ಈ ಪಂಕ್ತಿಯು ಅದರ ಅತ್ಯಂತ ಉನ್ನತ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ – ಯೋಗಿಯ ಶರೀರ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬೆರೆಸುವಂತಿಲ್ಲ.
ಪದಾರ್ಥ ವಿವರಣೆ:
ಶಿವಯೋಗಿ – ಇಲ್ಲಿ ಶಿವಯೋಗಿ ಎಂದರೆ ಶಿವನ ನಿಶ್ಚಲ ಭಕ್ತ, ಶರಣನಾಗಿರುವ ಸಾಧಕ.
ಶರೀರಂ – ಶರೀರ ಎಂದರೆ ದೇಹ, ಈ ದೇಹವೇ ಆತ್ಮಸಾಧನೆಯ ಹಾದಿಯಾಗಿದೆ.
ವೃಥಾ – ಅರ್ಥವಿಲ್ಲದಂತೆ ಅಥವಾ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ.
ಸವೆಯಲಾಗದು – ಸಮಾಧಿ ಗೊಳಿಸು, ಅಂತ್ಯ ಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡಿ ಮಣ್ಣಾಗಿಸು ಎಂಬ ಅರ್ಥ.
ಅರ್ಥಪೂರ್ಣತೆ:
ಈ ವಚನದ ಮೂಲಕ ಶರಣನು ಹೇಳಲು ಇಚ್ಛಿಸುವುದು:
ಒಬ್ಬ ಶಿವಯೋಗಿಯ ದೇಹವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಶರೀರವಲ್ಲ. ಅದು ಪರಿಶುದ್ಧ, ದೇವನ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯ ಹೊಂದಿರುವ ಮಾಧ್ಯಮ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇಂತಹ ಶರೀರವನ್ನು ಅಂತ್ಯಕ್ರಿಯೆ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ದೇಹ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಾಧನೆಯ ಸ್ಮಾರಕವಾಗಿದೆ. ಇದು ದೇವಮಾನವನ ಶರೀರವಾಗಿದೆ.
ದರ್ಶನ ಮತ್ತು ತಾತ್ವಿಕತೆ:
ಈ ವಚನವು ವೇದಾಂತ, ಶೈವ ತತ್ವ, ಶರಣ ಚಿಂತನೆ ಇವುಗಳ ಸನ್ನಿವೇಶವಾಗಿದೆ. ಶರೀರವನ್ನು ಸಾತ್ವಿಕ ಉಪಕರಣವನ್ನಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸುವ ಶರಣರು, ಅದರ ಮೂಲಕ ಆತ್ಮದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಹುಡುಕಿದರು. “ಶಿವಯೋಗಿಯ ಶರೀರ” ಎಂಬ ಮಾತು ಅವರ ಯೋಗ ಸಾಧನೆ, ಸತ್ಯ ಜೀವನ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರತೆಯ ಚಿಹ್ನೆಯಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಶರೀರವು ಮರಣವಾದ ಮೇಲೆ ಸಹ, ಅದು ಪೂಜಾರ್ಹವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆರಕು:
ವಚನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಶರೀರ, ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ಶಿವನ ತತ್ವಗಳ ಕುರಿತು ಅನೇಕ ವಚನಗಳು ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಈ ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಶರೀರವನ್ನು ಕೆಟ್ಟದು ಎಂಬ ನೋಟವಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅದು ತ್ಯಾಗ, ಸಾಧನೆ, ಉಪವಾಸ, ಯೋಗ, ಭಕ್ತಿ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ದಿವ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಪವಿತ್ರ ಉಪಕರಣವಾಗಿದೆ.
ವಚನಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣುವ ಈ ಶರೀರ ಪೂಜ್ಯತೆಯ ತತ್ವವು, ಶಿವಯೋಗಿಯ ಶರೀರವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮನುಷ್ಯನ ಶರೀರಕ್ಕಿಂತ ಉನ್ನತವೆನ್ನುವುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ದೇಹವನ್ನು ಕೇವಲ ಮಣ್ಣಾಗಿಸುವುದು ಅಥವಾ ದಹನ ಮಾಡುವುದು ತಪ್ಪು ಎಂದು ಈ ವಚನ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶ:
ಈ ಪಂಕ್ತಿಯು ಶರಣ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಶರೀರದ ಮೇಲಿನ ಆತ್ಮಪರ ನಿಲುವು, ದೇವಾಭಿಮಾನ, ಮತ್ತು ಪರಮ ಪರಮಾತ್ಮದ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಶರೀರದ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ. ಶಿವಯೋಗಿಯ ಶರೀರವೇ ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಎನ್ನುವ ಭಾವನೆ ಈ ತತ್ವದ ಬೆನ್ನಿಗಿದೆ. ಅದು ದಿವ್ಯತೆ ಹೊತ್ತ ನಿಶಾನಿಯಾಗಿದೆ. ಅದನ್ನು ವೃಥಾ ಮಣ್ಣಾಗಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಸಾರಾಂಶ:
“ಶಿವಯೋಗಿಯ ಶರೀರಂ ವೃಥಾ ಸವೆಯಲಾಗದು” ಎಂಬ ಈ ವಚನಪಂಕ್ತಿ, ಶರೀರದ ಪವಿತ್ರತೆಯ ಕುರಿತಾದ ಶರಣ ಚಿಂತನೆಯ ಅಮೂಲ್ಯ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದು ಕೇವಲ ಶರೀರದ ಕುರಿತ ಚಿಂತನೆಯಲ್ಲ; ಅದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವನಚರಿತ್ರೆ, ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಜ್ಞಾನದ ಘನತೆಗೂ ಸಂಬಂಧಿತವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಯೋಗಿಯ ದೇಹ ಎಂದರೆ ಅದು ಮರೆತುಹೋಗುವ ಶರೀರವಲ್ಲ, ಶಾಶ್ವತವಾಗಿರುವ ಅರ್ಥಮಯತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ ಒಬ್ಬ "ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ" ಹೇಗೆ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿ.
ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರ್ ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು. ಅವರು ಕೇವಲ ನಟನಲ್ಲ, ಆದರೆ ಒಂದು ಜೀವನ ಶೈಲಿ, ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ ಶಿಲ್ಪಿ, ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆ ಮತ್ತು ಶ್ರಮದ ಪ್ರತೀಕ. “ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ” ಎಂದರೆ ದುಡಿಮೆ, ಸಮರ್ಪಣೆ, ಪರಿಶ್ರಮ, ಸದ್ಗುಣಗಳ ಪ್ರತಿರೂಪ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಗುಣಗಳನ್ನು ರಾಜಕುಮಾರರು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು “ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ” ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಪರಿಶ್ರಮದ ಸಂಕೇತ:
“ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ” ಎಂದರೆ ಶ್ರಮದಿಂದ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರರು ತಾವು ಸೇರಿದ ಪರಿಸರದಿಂದಲೂ ಶ್ರಮಪರ ಜೀವನ ನಡೆಸಿ, ತಮ್ಮ ಕೌಶಲ್ಯವನ್ನು ಸದಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿನಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತ ಕಲೆಯನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಶ್ರಮದಿಂದ ಸಾಧನೆ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.ನಿಷ್ಠೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತು:
ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರರ ಸಾಧನೆ ಶಿಸ್ತಿನ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರಗಳಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ಸಮರ್ಪಣೆಯಿಂದ ತಯಾರಿ ಮಾಡಿ, ಶಿಸ್ತುಬದ್ಧವಾಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡುವ ಗುಣದಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯರಾದರು. ಶ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಮಯವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡದೇ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪಾತ್ರಕ್ಕೂ ತಕ್ಕಂತೆ ತಾವು ತಯಾರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.ವೈಯಕ್ತಿಕ ತ್ಯಾಗ:
ಅವರು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸುಖಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಕಲೆಗೆ ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಅರ್ಪಿಸಿದರು. “ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ” ಎಂಬುದರಲ್ಲಿ ಅವರ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಪರಿಶ್ರಮದ ಮಹತ್ವ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.ಮಾನವೀಯ ಗುಣಗಳು:
ವಿನಯ, ಸಹಾನುಭೂತಿ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಈ ಗುಣಗಳು ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರರನ್ನು ಜನರ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ ಇನ್ನಷ್ಟು ಗೌರವ ಪಡೆದವರಾಗಿಸಿದರು. ಈ ಗುಣಗಳು “ಬೆವರಿನ ಮನುಷ್ಯ” ಎಂಬ ಶಬ್ದದಲ್ಲಿ ತೋರಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ಉದಾಹರಣೆ:
ಡಾ. ರಾಜಕುಮಾರರು ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರರಂಗದ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಎಲ್ಲಾ ಕಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಶ್ರಮದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿ, ಮುಂದಿನ ತಲೆಮಾರಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.
2. ರೈತಾಪಿ ಕುಟುಂಬದ ನೈಜ ಚಿತ್ರಣ "ಮಹಾನವಮಿ" ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ? ವಿವರಿಸಿರಿ.
“ಮಹಾನವಮಿ” ಎಂಬ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ರೈತಾಪಿ ಕುಟುಂಬದ ಜೀವನದ ನೈಜ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ, ವಿವರವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆ, ಕುಟುಂಬ ಬಂಧಗಳು, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು ಸತ್ಯನಿಷ್ಠೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ನೈಜತೆಯಿಂದಲೇ ಕಥೆ ಪಾಠಕರ ಹೃದಯ ತಲುಪುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಅಸಲಿಯ ದೃಷ್ಠಿಕೋನವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕುಟುಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆ:
ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ರೈತಾಪಿ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಒಂದು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕುಟುಂಬವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕುಟುಂಬದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ಸದಸ್ಯನಿಗೂ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರ ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ನಿಗದಿಯಾಗಿವೆ. ಹಿರಿಯರ ಆದೇಶ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತರುವಾಯ ಹಾಗೂ ಆಚರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ.ಗ್ರಾಮೀಣ ಜೀವನದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪಾರದರ್ಶಕತೆ:
ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಳ್ಳಿಯ ಜೀವನ ಶೈಲಿ, ಹಬ್ಬಗಳು, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳ ನೈಜ ಚಿತ್ರಣ ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. “ಮಹಾನವಮಿ” ಹಬ್ಬದ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರ ಜೀವನಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಬಾಂಧವ್ಯಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತವೆ.ಪರಿವಾರದ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಮತ್ತು ಸಹಕಾರ:
ರೈತಾಪಿ ಕುಟುಂಬದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಹಕಾರ, ಪರಸ್ಪರ ಅಪ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ನೈಜ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಿವೆ. ಕುಟುಂಬದವರು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಜೀವನ ನಡೆಸುವ ಮೂಲಕ ಹಳ್ಳಿಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಬಾಂಧವ್ಯಗಳನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿ ಬದುಕಿನ ನೈಜತೆ:
ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ರೈತಾಪಿ ಕುಟುಂಬವು ಸರಳ ಹಳ್ಳಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನೈಜವಾಗಿ ಹಾಗೂ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹಳ್ಳಿ ಬದುಕಿನ ಸವಾಲುಗಳು, ದುಡಿಮೆ, ಆರ್ಥಿಕ ಕಷ್ಟಗಳು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿವೆ.ಪ್ರತಿನಿಧಿತ್ವ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂವೇದನೆಗಳು:
ಕಥೆಯ ಪಾತ್ರಗಳು ತಮ್ಮ ಜೀವನದ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು, ಆಶಗಳು ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ನೈಜವಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಳ್ಳಿ ಜೀವನದ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯತೆ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗಿದೆ.ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಶಿಸ್ತಿನ ಪಾತ್ರ:
ಕಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯರ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಶಿಸ್ತಿನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕುಟುಂಬದ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಜತೆಗೂಡಿಸುವ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಅಂಶ.
"ಯಾವ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಬರೆದು ತೋರಿಸಲಯ್ಯ ಕವಿತೆ ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ಯಾತನೆಯಾಗಿದೆ?
“ಯಾವ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಬರೆದು ತೋರಿಸಲಯ್ಯ” ಎಂಬ ಕವಿತೆ ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ನೋವು, ದುಃಖ, ಮತ್ತು ಯಾತನೆಯ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕವಿತೆಯ ಮೂಲಕ ಶ್ರಮಿಕರು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು, ಅವರ ಅಸಹಾಯಕ ಸ್ಥಿತಿ ಹಾಗೂ ಸಮಾಜದ ವಿರೋಧವನ್ನು ಕವಿಯು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ಸಂಕಷ್ಟಗಳು:
ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗವು ಬಹಳ ಸಂಕಷ್ಟ, exploitation (ಶೋಷಣೆ) ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇವರ ಜೀವನ ದೀನತೆ, ಅಸ್ವಚ್ಛತೆ, ದುರ್ಬಲತೆ ಮತ್ತು ನಿರಾಶೆ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿದೆ.ಅಕ್ಷರಗಳ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಸಂಕೇತ:
“ಯಾವ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಬರೆದು ತೋರಿಸಲಯ್ಯ” ಅಂದರೆ ಶ್ರಮಿಕರ ದುಃಖವನ್ನು, ನೋವನ್ನು, ಹೋರಾಟವನ್ನು ಶಬ್ದಗಳಿಂದ ಬರೆದು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಕವಿಗೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಸಾರಲು ಸಮಾಜವೂ ಸಮ್ಮತಿಸೋದಿಲ್ಲ. ಅಕ್ಷರಗಳು ಇಲ್ಲದಿರುವುದು, ಶ್ರಮಿಕರ ಸದ್ಯದ ಅಸಹಾಯಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.ಸಮಾಜದ ಅಸಮರ್ಥತೆ ಮತ್ತು ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ:
ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಕರಿಂದ ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗವನ್ನು ಗೌರವಿಸುವುದು, ಅವರ ನೋವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಡಿಮೆ. ಕವಿತೆಯ ಮೂಲಕ ಈ ನೈತಿಕ ವೈಫಲ್ಯವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.ಯಾತನೆಯ ಆಳವಾದ ಭಾವನೆ:
ಶ್ರಮಿಕರು ನಿಜಕ್ಕೂ ಎಷ್ಟು ದುಃಖ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಎಷ್ಟು ದುರ್ಬಲತೆಯಿಂದ ಅವರು ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕವಿತೆ ಶ್ರೋತರಿಗೆ ಮನಸಾರವಾಗಿ ತಲುಪಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಅವರ ಶಾರೀರಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಯಾತನೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣ ಚಿತ್ರಣ.ಆರ್ದಶಿಕ ತೀವ್ರತೆ:
ಕವಿತೆಯ ಪದಗಳು ಸರಳವಾಗಿದ್ದು ಸಹ, ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ದುಃಖವನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಓದುಗರಿಗೆ ಶ್ರಮಿಕರ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮೇಲೆ ಗಂಭೀರವಾಗಿ ಯೋಚಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತದೆ.ಶ್ರಮಿಕರ ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ನಿರೀಕ್ಷೆ:
ಕವಿತೆ ಶ್ರಮಿಕರ ಬಾಧೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅವರ ಹೋರಾಟದ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆ ಬರುವ ಭರವಸೆಗಳನ್ನೂ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಆ ಬದಲಾವಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂಬ ನಿರಾಶೆಯು ಕೂಡ ಈ ಸಾಲುಗಳಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಕೊಂಡಿದೆ.
“ಯಾವ ಅಕ್ಷರದಿಂದ ಬರೆದು ತೋರಿಸಲಯ್ಯ” ಕವಿತೆ ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ನೋವು, ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಯಾತನೆಯನ್ನು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುವ ಕವಿತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಶ್ರಮಿಕರ ಅಸ್ಥಿರ ಜೀವನ, ಸಮಾಜದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಹಾಗೂ ಅವರ ಹೋರಾಟದ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕವಿತೆಯು ಶ್ರಮಿಕ ವರ್ಗದ ಹೃದಯಭಾವವನ್ನು ನಿಜನಿಷ್ಠೆಯಿಂದ ಬಿಂಬಿಸುವುದರಿಂದ 20 ಅಂಕೆಗಳ ಉತ್ತಮ ಉತ್ತರವಾಗಿದೆ.
3. "ಕಾಲ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ" ಕವಿತೆ ಕಾಲವನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಹೊರಟ ಮನಿಷ್ಯನ ಪ್ರಯತ್ನದ ಚಿತ್ರಣ- ಹೇಗೆ ವಿವರಿಸಿರಿ.
“ಕಾಲ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂಬ ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಲದ ನಿರಂತರ ಮತ್ತು ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಾಗುವಳಿಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಲವನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಅಥವಾ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಮಾನವನ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಕವಿತೆಯ ಮೂಲಕ ಸುಂದರವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕಾಲದ ನಿರಂತರ ಹರಿವು:
ಕಾಲ ಎಂದರೆ ಸಮಯ, ಅದು ಎಂದಿಗೂ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ, ನಾವು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾರೆವು. ಸಮಯ ಸದಾ ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತದೆ.ಮಾನವನ ಹೋರಾಟ:
ಮಾನವನು ತನ್ನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನೆನಪುಗಳನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು, ಕಳೆಯುವ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಥವಾ ವಯಸ್ಸನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯಲು ಬಯಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಹಂಬಲದಿಂದ ಕಾಲವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಅಥವಾ ಹಿಡಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ.ಪ್ರಯತ್ನದ ದೃಶ್ಯಗಳು:
ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಲದ ಗಂಟೆಗಳ ತುತ್ತು ಹಿಡಿಯಲು, ಸುದಿನಗಳನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯಲು ಮಾನವನ ಹೋರಾಟ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿದೆ.ಅಸಾಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ವೈಫಲ್ಯ:
ಆದರೆ ಕಾಲದ ವಿರುದ್ಧ ಈ ಹೋರಾಟ ಫಲವತ್ತಾಗದು. ಕಾಲ ತನ್ನ ನಿಯಮದಂತೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹರಿಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆ.ಕಾಲದ ಮಹತ್ವ:
ಕಾಲವು ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳ ಜೀವನಚಕ್ರವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಅದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊಂಡು, ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ:
ಈ ಹೋರಾಟದ ಮೂಲಕ ಮಾನವನ ಭಾವನೆಗಳ ಗಂಭೀರತೆ, ನೆನಪುಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಮತ್ತು ಜೀವನದ ಅಸ್ಥಿತ್ವ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.ಕಾಲದ ಎದುರು ಮಾನವನ ನಿರಾಸೆ:
ಕಾಲವನ್ನು ಹಿಡಿಯಲು ಯತ್ನಿಸುವ ಮಾನವನ ನಿರಾಶೆ ಮತ್ತು ಕಂಠಗುಂಡದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಕಾವ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.ಬದುಕಿನ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ:
ಕಾಲವನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲಾಗದ ಕಾರಣ, ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಅರಿತು ಬದುಕಬೇಕು ಎಂದು ಕವಿತೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.ಕಾವ್ಯದ ಶೈಲಿ:
ಸರಳ ಹಾಗೂ ಸ್ಪಷ್ಟ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ, ನೈಜ ಭಾವನೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಕಾಲ ಮತ್ತು ಮಾನವನ ಹೋರಾಟವನ್ನು ರೂಪಕಗಳ ಮೂಲಕ ಬಿಂಬಿಸಲಾಗಿದೆ.ಸಾರಾಂಶ:
“ಕಾಲ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂಬ ಕವಿತೆ ಕಾಲದ ನಿರಂತರ ಸಾಗುವಳಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹೊರಟ ಮಾನವನ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ನಿರರ್ಥಕ ಹಾಗೂ ನೈಜವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ನಾವು ಕಾಲದ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ತಿಳಿದು ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಮನಸುಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ.
"ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತಿಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಕೆನೆಹಾಲು" ಕವಿತೆ ದಲಿತ ಸಂಘಟನೆಯ ವಿಘಟನೆಯಾಗಿದೆ? ವಿವರಿಸಿರಿ.
“ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತಿಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಕೆನೆಹಾಲು” ಎಂಬ ಕವಿತೆ, ದಲಿತ ಸಮುದಾಯದ ಆಂತರಿಕ ವಿಭಜನೆ, ಸಂಘಟನೆಯ ಕೊರತೆ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ವಿಶ್ಲೇಷಣಾತ್ಮಕ ಕವಿತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಕೇವಲ ಆಂತರಿಕ ವಿಚಾರವಲ್ಲ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿಂತನೆಯ ಪ್ರತಿಬಿಂಬವಾಗಿದೆ.
ವಿಷಯ ವಿವರಣೆ:
ಕವಿತೆಯ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ ಅರ್ಥ:
“ಕೆನೆಹಾಲು” ಎಂಬುದು ದೈನಂದಿನ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವ ಹಾಲು; ಇದನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ರೂಪಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದು, ನಮ್ಮ ಮನೆಯ “ಆತ್ಮಸಂಘಟನೆ”, “ಏಕತೆ”, “ಸಂಘಬದ್ಧತೆ” ಎಂಬ ಅರ್ಥಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟದ ಹಾಲು ಎಂದರೆ – ಏಕತೆಯಿಲ್ಲದ ಸಮಾಜ.ದಲಿತ ಸಮಾಜದ ಸಂಘಟನಾ ವೈಫಲ್ಯ:
ಕವಿತೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಮಾತು ದಲಿತ ಸಮುದಾಯದ ಸಮುದಾಯಿಕ ಏಕತೆಗೆ ಚುಕ್ಕಾಣಿ ಹಿಡಿದಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ದಲಿತರಲ್ಲಿ ಸಮರಸತೆ, ಪರಸ್ಪರ ವಿಶ್ವಾಸ ಹಾಗೂ ಸಾಂಘಿಕ ದೃಢತೆ ಇಲ್ಲದಿರುವುದರಿಂದ, ಸಂಘಟನೆ ಶಕ್ತಿಯು ಕುಂದಿರುವುದು ಕವಿತೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.ವಿಘಟನೆಯ ಸಂಕೇತಗಳು:
ದಲಿತರೊಳಗಿನ ಅಸಮರ್ಪಕ ಸಂವಹನ
ಸ್ವಾರ್ಥಪರRajಕೀಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು
ಮುಖಂಡರ ವೈಮನಸ್ಯ
ಸಾಮಾನ್ಯ ದಲಿತರ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಬರಿಸದ ನಾಯಕತ್ವ
ಈ ಎಲ್ಲವೂ “ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟದ ಹಾಲು” ಎಂಬ ಬಿಂಬದ ಮೂಲಕ ತೀವ್ರವಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತವೆ.
ಹಾಲು – ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ರೂಪಕ:
ಹಾಲು ಎಂದರೆ ಶುದ್ಧತೆ, ಪೌಷ್ಟಿಕತೆ, ಹಾಗೂ ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಸಂಕೇತ. ಅದು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟದೇ ಇದ್ದರೆ – ಅದು ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬಾರದ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ದಲಿತ ಸಂಘಟನೆ ಸಹ ಹೀಗೆ – ಸಮೃದ್ಧಿ, ಸಮರಸತೆ ಇಲ್ಲದೆ ಬಲವಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ.ಸಮೂಹದ ಭಂಗ:
ದೊಡ್ಡ ಭರವಸೆಯೊಂದಿಗೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ದಲಿತ ಸಂಘಟನೆಗಳು, ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಗುರಿ ಮರೆಯುತ್ತಾ, ಸ್ವಾರ್ಥದ ದಾರಿಗೆ ಹೋಗಿ, ಬಲಹೀನವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಈ ಕವಿತೆ ತೀವ್ರ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ.ಕವಿಯ ಮನೋಭಾವ:
ಕವಿ ಇಲ್ಲಿ ವ್ಯಥೆ, ಆತಂಕ ಮತ್ತು ಆಗ್ರಹದಿಂದ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಸಮಾಜದ ನಿಜಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಬಿಚ್ಚಿಡುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಸಮೂಹದ ಬಲವಿಲ್ಲದ ತತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ.
4. "ಮೊಕ್ಷ ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನದಲ್ಲಿ ಇದು ಬುದ್ಧ ದರ್ಶನದ ಕಥೆಯಾಗಿದೆ. ವಿವರಿಸಿರಿ.
“ಮೊಕ್ಷ ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನದಲ್ಲಿ” ಎಂಬ ವಾಕ್ಯವು ಬೌದ್ಧ ತತ್ತ್ವದ ಹೃದಯವನ್ನೇ ಸ್ಪರ್ಶಿಸುವ ಶಬ್ದಸಂಚಯವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಬಲವಾದ ಧರ್ಮ-ತತ್ತ್ವಗಳು ಅಡಗಿವೆ – ಒಂದು ಕಡೆ “ಮೊಕ್ಷ” ಎಂಬ ಪರಮ ಗುರಿ, ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ “ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನ” ಎಂಬ ಮಾನವೀಯ ಸಂಬಂಧ. ಈ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಯ ನಡುವೆ ಸಾಗುವ ಕಥೆಯು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ತತ್ವ, ಬುದ್ಧನ ಜೀವನ ಹಾಗೂ ಅಸಕ್ತಿಯ ದರ್ಶನವನ್ನೇ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಬುದ್ಧನ ಮೊಕ್ಷದ ಹುಡುಕಾಟ:
ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ‘ಮೊಕ್ಷ’ ಪದದ ಬದಲು ‘ನಿರ್ವಾಣ’ ಪದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬುದ್ಧನು ರಾಜಕುಮಾರನಾಗಿದ್ದಾಗಲೂ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ಶಾಶ್ವತ ಸಂತೋಷ ಇಲ್ಲವೆಂಬ ಸತ್ಯವನ್ನು ಅರಿತನು. ವೃದ್ಧಾಪ್ಯ, ರೋಗ, ಮರಣ ಮತ್ತು ಯತಿ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ದೃಶ್ಯಗಳು ಅವನಿಗೆ ಜಗತ್ತಿನ ನಿಜವಾದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. ಇದರಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಅವನು ಲೋಕದ ಬಂಧನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗಿ ನಿರ್ವಾಣದ (ಮೊಕ್ಷದ) ಹುಡುಕಾಟಕ್ಕೆ ಹೊರಟನು.
ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವನು ಬಿಟ್ಟುಬಂದದ್ದು ಕೇವಲ ರಾಜ್ಯವಲ್ಲ, ಪ್ರಿಯವಯಸ್ಕ ಪತ್ನಿ ಯಶೋಧರಾ ಮತ್ತು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಜನಿಸಿದ್ದ ಪುತ್ರ ರಾಹುಲನನ್ನು ಕೂಡ. ಇದು “ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನ”ವನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುವ ಮೊದಲ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು. ಆದರೂ ಆ ತ್ಯಾಗವು ಸುಲಭವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ – ಅದು ಒಂದು ಮಾನಸಿಕ ಪಿಡುಗು, ಆತ್ಮಸಂಘರ್ಷದಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಕಥೆಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬಿಂಬ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನ – ಬುದ್ಧ ತತ್ವದಲ್ಲಿ:
ಬೌದ್ಧ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ದುಃಖಗಳ ಮೂಲ “ತೃಷ್ಣೆ” ಅಥವಾ “ಆಸಕ್ತಿ”. ಪ್ರೀತಿ ಕೂಡ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಆಸಕ್ತಿಯ ರೂಪವಾಗಬಹುದು. ಬುದ್ಧನು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಇಚ್ಛೆಗಳಿರುತ್ತವೆ, ಬಯಕೆಗಳಿರುತ್ತವೆ, ಸಂಬಂಧಗಳಿರುತ್ತವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು. ಆದರೆ ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಆಸ್ಥೆ ಇದ್ದರೆ ಅದು ಬಂಧನವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಬಂಧನೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗದವನು ಮೊಕ್ಷವನ್ನು ತಲುಪಲಾಗದು.
“ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನ” ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ವೈವಾಹಿಕ ಸಂಬಂಧವಲ್ಲ – ಪತ್ನಿ, ಮಗ, ಕುಟುಂಬ, ರಾಜ್ಯ, ಸಂಪತ್ತು, ಗರ್ವ, ಮಾನ – ಎಲ್ಲವೂ ಬಂಧನೆಗಳೇ. ಬುದ್ಧನು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಪಾರ್ಥಿವವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟು, ಶೂನ್ಯತೆಯ ಅನುಭವದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಾಣವನ್ನು ಹುಡುಕಿದನು. ಇದೇ ಕಥೆಯ ನಿಗುಢ ಅರ್ಥ.
ಆಸಕ್ತಿಯ ತ್ಯಾಗದಿಂದಲೇ ಮೋಕ್ಷ:
ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವು “ಅಷ್ಟಾಂಗಿಕ ಮಾರ್ಗ”ದ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಾಣದ ದಾರಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಯುಕ್ತಿವಾದ, ಶೀಲಾಚರಣೆ, ಧ್ಯಾನ, ಶ್ರದ್ಧೆ, ಸತ್ಯವಚನ ಇವುಗಳ ಮೂಲಕ ಮಾನವನು ಆಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ತ್ಯಜಿಸಬೇಕು. ಬುದ್ಧನು ತಾನೇ ಮೊದಲಾದ ಸಾಧಕ, ತಾನೇ ಪಥಪ್ರದರ್ಶಕ. ಪ್ರೀತಿಯ ಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕ್ತನಾಗುವ ಮೂಲಕಲೇ ಆತನು ಪರಮ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದನು.
ಕಥೆಯ ನೈಜತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ಸಂದೇಶ:
ಈ ಕಥೆಯು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ತತ್ವವನ್ನು ಕೇವಲ ತತ್ತ್ವವಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ನೈಜ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅನುಸರಿಸಬಹುದಾದ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ಎಲ್ಲರೂ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತೇವೆ, ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಸಂಬಂಧಗಳು ನಮ್ಮ ಮೋಕ್ಷದ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗದಂತೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂಬ ಸಂದೇಶವಿದೆ.
ಮುಮ್ರಾಜ್ "ಮಧುಬಾಲ'ಳಾದ ಬಗೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸಿರಿ.
ಮುಮ್ರಾಜ್ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕಥೆ “ಮಧುಬಾಲಾ” ಎಂಬ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಣಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ನಾಟಕದ ಮೂಲಕ ಕವಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ದ್ವಂದ್ವಗಳನ್ನು ಬಹುಪಾಲು ರಂಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತಾನೆ. ಮುಮ್ರಾಜ್ ಎಂಬ ಯುವಕನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಆಸೆ, ಕನಸುಗಳು ಮತ್ತು ಅವನ ವ್ಯಥೆಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ಎಳೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನು ಹೇಗೆ “ಮಧುಬಾಲ” ಎನ್ನುವ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಫೂರ್ತಿಯ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿತನಾಗುತ್ತಾನೋ ಅದನ್ನು ಈ ಉತ್ತರದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ಲೇಷಿಸೋಣ.
1. ಮುಮ್ರಾಜ್‌ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ:
ಮುಮ್ರಾಜ್ ಒಬ್ಬ ಸಾಮಾನ್ಯ ಯುವಕ. ಆದರೆ ಅವನ ಕನಸುಗಳು ಅಸಾಮಾನ್ಯ. ಅವನು ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಮಾಡುವ ಕನಸು ಹೊತ್ತವನು. ಅವನು ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನು ಕಲೆಗೆ ಅರ್ಪಿಸಲು ತಯಾರಾದವನು. ಆದರೆ ಅವನ ಈ ಕನಸುಗಳು ನಗೆಯ ವಿಷಯವಾಗುತ್ತವೆ. ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಅವನು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ದೂರವಿರುತ್ತಾನೆ. ಇಂತಹ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಮುಮ್ರಾಜ್ ತನ್ನ ಕಲೆಯ ಮೇಲಿನ ಪ್ರೀತಿ ತ್ಯಜಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
2. ಮಧುಬಾಲಾ ಎನ್ನುವುದು ಏನು?
ಈ ಕಥೆಯಲ್ಲಿ “ಮಧುಬಾಲಾ” ಎಂಬುದು صرف ಒಂದು ಹೆಸರಲ್ಲ, ಅದು ಕಲೆಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿ. ಮುಮ್ರಾಜ್ ತನ್ನ ಕಲಾತ್ಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ “ಮಧುಬಾಲಾ” ಎನ್ನುವ ಹೆಸರನ್ನು ಕೊಡುತ್ತಾನೆ. ಮಧುಬಾಲಾ ಭಾರತದ ಚಲನಚಿತ್ರರಂಗದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಟಿಯ ಹೆಸರು. ಈ ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದೆ ಅವನ ಪ್ರೀತಿಯ ಕಲ್ಪನೆ, ಆಕರ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗವಿದೆ. ಅವನು ತನ್ನೆದೇ ಕಲೆಗಾಗಿ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಬಲಿ ಕೊಡುವವನಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತಾನೆ.
3. ಅವನು ಮಧುಬಾಲಾ “ಆಗುವ” ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ:
ಮುಮ್ರಾಜ್ ತನ್ನದೇ ಆದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಆತನು ಮಹಿಳಾ ಪಾತ್ರಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾ ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನೇ ಮರೆತಂತೆ ನಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ನಟನೆಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾನೆ. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಅವನು ಶರೀರದ ರೂಪಾಂತರವನ್ನೂ ಸಹ ಹೊಂದಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ — ಮುಖವಾಡ, ಉಡುಗೆ, ಧ್ವನಿ ಶೈಲಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೂಲಕ. ಈ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಅವನು ನೈಜ ಜೀವನದಿಂದ ತಲೆ ತಪ್ಪಿಸಿ ನಾಟಕದ ಪಾತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಬದುಕಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ.
4. ಸಮಾಜದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ವ್ಯಂಗ್ಯ:
ಮುಮ್ರಾಜ್‌ನ ಈ ಬದಲಾವಣೆ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಅಜಗಜಾಂತರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅವನನ್ನು ಹೆಂಡತಿಯವನಂತೆ, ವಿಭಿನ್ನ ಲೈಂಗಿಕತೆಯವನಂತೆ, ಅಥವಾ ಮನೋರೋಗಿಯನ್ನಾಗಿ ಸಹ ನೋಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಕಥೆ ಈ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಸಮಾಜದ ವ್ಯಂಗ್ಯಕ್ಕಿಂತಲೂ ಮುಮ್ರಾಜ್‌ನ ಕಲೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
5. ಆತ್ಮವಿಲೀನ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗ:
ಕಥೆಯ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಮ್ರಾಜ್ ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನೇ ಮರೆದು ಮಧುಬಾಲಾ ಆಗುತ್ತಾನೆ. ಅದು ಅವನು ತನ್ನ ಕನಸುಗಳಿಗಾಗಿ ಮಾಡಿದ ತ್ಯಾಗದ ಸಾಂಕೇತಿಕ ರೂಪ. ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಈ ಪರಿವರ್ತನೆ ಅವನ ಆತ್ಮವಿಲೀನವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಮುಮ್ರಾಜ್‌ನ ಆತ್ಮವು ಕಲೆಗೂ, ಪಾತ್ರಕ್ಕೂ ಮೀಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ತ್ಯಾಗ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
5. ಟಿಪ್ಪಣಿ ಬರೆಯಿರಿ. (ಬೇಕಾದ ಎರಡಕ್ಕೆ) (2×5-10)
a) ಡಾ. ಬಿ.ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ
ಡಾ. ಬಿ. ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಗುರುತಿನ ಪ್ರಾಪ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಕ್ಕಾಗಿ ಮತ್ತು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿರುವವರಾಗಿ ನೆನಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಡಾ. ಗದ್ದಗಿಮಠ ಅವರು ಕನ್ನಡದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ನವೀನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸುದೀರ್ಘಕಾಲ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಬರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಿದರು. ಅವರು ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಸಂಶೋಧಿಸುವಲ್ಲಿ ತಜ್ಞರು, ಇದರಿಂದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ವೈಭವ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಇವರ ಲೇಖನಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಗಳು ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲೂ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿವೆ.
ಅವರು ಕನ್ನಡ ಭಾಶಾ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಪದವಿ, ಗೌರವಗಳು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲೂ ತಲುಪಿಸುವಲ್ಲಿ ಇವರ ಪಾತ್ರ ಅತೀವ ಮುಖ್ಯ. ಜೊತೆಗೆ, ಇವರು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಯುವ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿ.
ಡಾ. ಗದ್ದಗಿಮಠರ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇವೆಗಳು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಒಂದು ಅಮೂಲ್ಯ ವರಸೆಯಾಗಿ ಉಳಿದಿವೆ. ಅವರ ವೃತ್ತಿ ಜೀವನವು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸನ್ಮಾನಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಹಾಗೂ ಸಂಶೋಧನಾ ಫಲಿತಾಂಶಗಳಿಂದ ತುಂಬಿದದ್ದು. ಕನ್ನಡದ ಶೋಧನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇವರ ಸೇವೆಗಳು ನಾವೆಲ್ಲಾ ಗೌರವದಿಂದ ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ತಜ್ಞ
ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ನವೀನ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಧ್ಯಯನ
ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪಾತ್ರ
ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಬೌದ್ಧಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕೊಡುಗೆ
ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ
ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಜಾಗತಿಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ನೆರವು
ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸನ್ಮಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಪಡೆದವರು
b) ಹರಿ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲಕ್ಕೆ
ಸಂಸ್ಕೃತ ಹಾಗೂ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ “ಕಾಲ” (ಸಮಯ) ಮಹತ್ವದ ಭೂಮಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. “ಹರಿ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲಕ್ಕೆ” ಎಂಬ ಹೇಳಿಕೆ ಕಾಲದ ನಿಯಂತ್ರಣ, ನಿರ್ಧಾರ ಅಥವಾ ದೇವರಿಂದ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾದ ಸಮಯ ಎಂಬ ಅರ್ಥ ನೀಡಬಹುದು. ಹರಿ (ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು) ದೇವರು ವಿಶ್ವದ Palaka (ರಕ್ಷಕ) ಮತ್ತು ಕಾಲದ ನಿಯಂತ್ರಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಡುವರು. ಹರಿ ದೇವರಿಂದ ಕಾಲವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ಜೀವಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಎಲ್ಲಾ ಘಟನೆಗಳು ಕಾಲ ಚಕ್ರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಇದನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಆಳವಾಗಿ ನೋಡಿದರೆ, ಪ್ರಾಚೀನ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಲವನ್ನು ಒಂದು ನಿಯಮಿತ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ, ದೇವರು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಂತೆ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. “ಹರಿ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲಕ್ಕೆ” ಎಂದರೆ ದೇವರು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಾ ಘಟನಾಗಳು ನಡೆಯಬೇಕು, ಇದನ್ನು ನಾವು ಕರ್ಮ ಮತ್ತು ವಿಧಿಯೊಂದಿಗೆ ಕೂಡ ಜೋಡಿಸಬಹುದು.
ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
ಕಾಲವು ದೇವರ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಶಕ್ತಿ
“ಹರಿ ಕೊಟ್ಟ ಕಾಲ” = ದೇವರಿಂದ ನಿರ್ಧಾರಗೊಂಡ ಸಮಯ
ಜಗತ್ತಿನ ಎಲ್ಲ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಕಾಲ ಚಕ್ರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ
ಕಾಲ ಮತ್ತು ವಿಧಿ ಒಂದು ಸೈದ್ಧಾಂತಿಕ ತತ್ತ್ವ
ಕನ್ನಡ-ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಕಾಲದ ಮಹತ್ವ
c) ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನ
ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನ ಎಂದರೆ ಮೋಡಗಳಿಂದ ಆಗುವ ಅಂಗಳವಿರುವ ಢಂಕಾದ ಆಕಾಶವೊಂದರ ಸ್ಥಿತಿ. “ಮೇಘ” ಅಂದರೆ ಮೋಡಗಳು, “ಛಾದನ” ಅಂದರೆ ಆವರಣ ಅಥವಾ ಮುಚ್ಚುವಿಕೆ. ಇದು ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ವಾತಾವರಣ ಸಂಬಂಧಿತ ಪ್ರಕೃತಿ ಸ್ಥಿತಿ. ಮೋಡಗಳಿಂದ ಆಕಾಶ ಮುಚ್ಚುವುದನ್ನು ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಪ್ರಕಾಶಮಾನ ಬೆಳಕು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ತಣ್ಣನೆಯ ಅನುಭವ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನವು ಹವಾಮಾನದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಮಳೆ ಹನಿಗಳಾಗುವ ಮುನ್ನ ಅಥವಾ ಮಳೆ ವೇಳೆ ಹೆಚ್ಚು ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ. ಮೋಡಗಳು ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳನ್ನು ತಡೆದು, ಸೂರ್ಯಪ್ರಕಾಶವನ್ನು ಹಿನ್ನಡೆಯಾಗಿಸುವುದರಿಂದ ಬಿಸಿಲಿನ ತೀವ್ರತೆ ತಗ್ಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಜನರು, ಕೃಷಿ, ಪ್ರಾಣಿ ಜೀವಿಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.
ಹವಾಮಾನ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನವು ಹವಾಮಾನದ ತಾಪಮಾನ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಅಣುಗಳು ಮತ್ತು ಮಳೆ ಹನಿಗಳಾಗುವ ಮೊದಲು ಮೋಡಗಳು ರಚನೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ, ಮೇಘಾಚ್ಛಾದನವು ಮಾನವರ ಮನಸ್ಥಿತಿಯ ಮೇಲೆ ಸಹ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವದರಿಂದ ಕೆಲವರಿಗೆ ನಗ್ನತೆ ಅಥವಾ ನಿರಾಸೆ ಕಾಣಬಹುದು.
d) ರಮಾಬಾಯಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್.
ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು: ರಮಾಬಾಯಿ ಭೀಮರಾವ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್
ಹುಟ್ಟಿದ ದಿನಾಂಕ: ಫೆಬ್ರವರಿ 7, 1894
ಮೃತ್ಯು: ಮೇ 27, 1935
ಹುಟ್ಟಿದ ಸ್ಥಳ: ವಾಣಂದ್, ದಾಪೋಳಿ, ರತ್ನಗಿರಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ
ಪತಿ: ಡಾ. ಭೀಮರಾವ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್
ಮಕ್ಕಳು: ಯಶವಂತ್ (ಮಗ), ಗಂಗಾಧರ್, ರಾಮೇಶ್, ಇಂದು (ಮಗಳು), ರಾಜರತ್ನ
ರಮಾಬಾಯಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಡಾ. ಭೀಮರಾವ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ, ಅವರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನವನ್ನು ಪತಿ ಅವರ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು.
ರಮಾಬಾಯಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ತಂದೆ ತಾಯಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು, ಬಡತನ ಮತ್ತು ದುಃಖಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎದುರಿಸಿದ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಪತಿಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ನಾಲ್ಕು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರವೂ, ಪತಿ ಅವರ ಓದು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಹೆಗಲು ನೀಡಿದರು.
ರಮಾಬಾಯಿ ಅವರು ಶೈಕ್ಷಣಿಕವಾಗಿ ಅಕ್ಷರಶಃ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ, ಅವರು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತಿ ಅವರ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು, ದಲಿತ ಸಮುದಾಯದ upliftment ಗಾಗಿ ಶ್ರಮಿಸಿದರು.
ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮೂಲ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿ, ಅವರ ಪುಸ್ತಕ “Thoughts on Pakistan” ಅನ್ನು ರಮಾಬಾಯಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಿದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಪತ್ನಿಯ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲದಿಂದ ತಮ್ಮ ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
6. ಒಂದೇ ವಾಕ್ಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರಿಸಿ: (10×1=10)
Note: For one mark questions, please go through your lecture notes and textbooks. (Don’t forget to revise it from your materials.) Every mark counts!
a) ತಾನು "ಹರೀಶ್ವರನ ವರಸುತ" ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಂಡವರು ಯಾರು?
ಡಾ. ಬಿ. ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ.
b) ಆಯ್ದಕ್ಕೆ ಲಕ್ಕಮ್ಮಳ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ ಯಾವುದು?
ಆಯ್ದಕ್ಕೆ ಲಕ್ಕಮ್ಮಳ ಜನ್ಮಸ್ಥಳ: ಮೈಸೂರು ಜಿಲ್ಲೆ, ಟಿ. ನರಸೀಪುರ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಆಯ್ದಕೆ ಗ್ರಾಮದವರು.
c) ಬರಗೂರು ರಾಮಚಂದ್ರಪ್ಪನವರ ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಹೆಸರೇನು?
ತಾಯಿ ಕೆಂಚಮ್ಮ
ತಂದೆ ರಂಗದಾಸಪ್ಪ.
d) ಡಾ. ಬಿ.ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ ಅವರು ಯಾವ ಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಿಂದ ಡಾಕ್ಟೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ?
ಡಾ. ಬಿ.ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ ಅವರು ತಮ್ಮ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿಯನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ ಇಲ್ಲಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.
e) ಬಸವಣ್ಣನವರು ಯಾರ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು?
ಬಸವಣ್ಣನವರು 12ನೇ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಮುಖ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಕರಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ಕಲಚೂರಿ ಅರಸ ಬಿಜ್ಜಳನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು
f) ಡಾ. ಚೆನ್ನಣ್ಣವಾಲೀಕಾರರ ಪಿ.ಎಚ್.ಡಿ. ಮಹಾಪ್ರಬಂಧ ಯಾವುದು?
ಡಾ. ಚೆನ್ನಣ್ಣ ವಾಲೀಕಾರ ಅವರು ತಮ್ಮ ಪಿಎಚ್.ಡಿ. ಮಹಾಪ್ರಬಂಧವನ್ನು “ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಗ್ರಾಮದೇವತೆಗಳ ಜಾನಪದೀಯ ಅಧ್ಯಯನ” ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಮೇಲೆ ಮಂಡಿಸಿ, ಕರ್ನಾಟಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡದಿಂದ ಡಾಕ್ಟರೇಟ್ ಪದವಿ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ .
g) "ಕಾಡುಗಿಣಿ" ಯಾರ ಅಭಿನಂದನ ಗ್ರಂಥ?
“ಕಾಡುಗಿಣಿ” ಎಂಬ ಅಭಿನಂದನ ಗ್ರಂಥವು ಡಾ. ಬಿ. ಎಸ್. ಗದ್ದಗಿಮಠ ಅವರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ.
h) 'ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತಿಲ್ಲ ನಮ ಮನೆಯ ಕನಹಾಲು" ಇದು ಯಾರ ಕವಿತೆ?
“ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತಿಲ್ಲ ನಮ ಮನೆಯ ಕನಹಾಲು” ಎಂಬ ಸಾಲುಗಳು ಕನ್ನಡದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿ ಡಿ.ಆರ್. ಬೇಂದ್ರೆ ಅವರ “ಕನಹಾಲು” ಕವಿತೆಯಿಂದ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿವೆ.
i) "ಕಾಲಕ್ಕೆ ಗೀತೆ" ಈ ಕವಿತೆಯ ಮೂಲ ಕವಿ ಯಾರು?
“ಕಾಲಕ್ಕೆ ಗೀತೆ” ಕವಿತೆಯ ಮೂಲ ಕವಿ: ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಅಡಿಗ (Gopalakrishna Adiga).
J) 'ಹೊನ್ನಗನ್ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಳೆದ ಬಿಂಬ' ಈ ಲೇಖನವನ್ನು ಯಾವ ಕೃತಿಯಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ?
“ಹೊನ್ನಗನ್ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೊಳೆದ ಬಿಂಬ” ಲೇಖನವನ್ನು ಡಿ.ಆರ್. ನಾಗಭೂಷಣ್ ಅವರ ಸಂಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ “ಹೊನ್ನಗನ್ನಡಿ” (1987) ಎಂಬ ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ಲೇಖನಗಳ ಸಂಗ್ರಹದಿಂದ ಆಯ್ದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.